Lợi ích bất ngờ của trò chơi đóng vai cho sự phát triển của bé

Trong vô vàn các trò chơi mà bé thường chơi thì trò chơi đóng vai có ý nghĩa đặc biệt với các bé, đặc biệt là đối với các bé mẫu giáo. Nhưng để hiểu nó và tận dụng những lợi ích của nó để thúc đẩy quá trình phát triển của bé thì lại chưa nhiều người biết. Chính vì vậy, mà Babycuatoi đã tìm hiểu và viết bài để chia sẻ tới các ba mẹ. 

Cùng đi tìm hiểu thôi nào!

1. Trò chơi đóng vai là gì?

Trò chơi đóng vai là loại trò chơi mà khi chơi trẻ mô phỏng một khía cạnh nào đó của cuộc sống người lớn trong xã hội thông qua việc “đóng giả” một nhân vật nào đó để thực hiện chức năng xã hội của họ bằng những hành động mang tính tượng trưng (Theo Nguyễn Ánh Tuyết - Vui chơi trẻ em - Nhà xuất bản phụ nữ 2000)

Trò chơi này chiếm vị trí trung tâm của hoạt động vui chơi và giữ vai trò chủ đạo đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Cụ thể giữ vai trò như thế nào thì chúng ta cùng tìm hiểu ở phần thứ hai nhé.

Trò chơi đóng vai là hoạt động chủ đạo đối với sự phát triển của trẻ nhỏ, bởi lẽ nhờ đó nhân cách - một cấu tạo tâm lý mới của trẻ đang hình thành và lứa tuổi mẫu giáo được coi là một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển - giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách của mỗi người - với một lẽ đương nhiên là nhân cách chỉ có thể hình thành trong khi thực hiện các mối quan hệ xã hội.

Những ảnh hưởng của trò chơi đóng vai đến quá trình phát triển của bé: 

• Hình thành tính chủ định

Hoạt động vui chơi ảnh hưởng mạnh tới sự hình thành tính chủ định trong các quá trình tâm lý. Khi tham gia vào các trò chơi, đặc biệt là trò chơi đóng vai, đứa bé buộc phải chú ý và ghi nhớ có chủ đích. Bởi vì bản thân trò chơi đòi hỏi trẻ phải tập trung vào những đối tượng, được đưa vào tình huống của trò chơi và nội dung của chủ đề. Nếu đứa trẻ không được chú ý và nhớ những điều kiện của trò chơi thì nó sẽ hành động lung tung và có nguy cơ bị các bạn cùng chơi đuổi ra. 

• Phát triển tư duy

Tình huống của trò chơi và hành động của vai chơi ảnh hưởng thường xuyên đến sự phát triển tư duy của trẻ. Trong trò chơi, đứa trẻ học hành động với vật giả là những kí hiệu tượng trưng và trở thành đối tượng của tư duy. Trong khi hành động với vật giả, đứa trẻ học suy nghĩ về đối tượng có thực, dần dần những hành động chơi với vật thay thế bên ngoài được rút gọn và mang tính khái quát.

Như vậy trò chơi góp phần rất lớn vào việc chuyển tư duy từ bình diện phía bên ngoài (Tư duy trực quan - hành động)  và bình diện phía bên trong (tư duy trực quan - hình tượng). Đồng thời với việc nhập vai cho phép đứa trẻ đứng trên quan điểm của người khác mà dựa đoán hành vi sắp tới của họ và trên cơ sở đó, trẻ lập kế hoạch hành động và tổ chức hành vi của bản thân.

Một số trò chơi đóng vai ba mẹ có thể quan tâm:
Trò chơi đóng vai nấu ăn

Trò chơi đóng vai bác sỹ

Trò chơi đóng vai kĩ sư

Trò chơi đóng vai trang điểm

• Phát triển trí tưởng tượng

Đồ chơi đóng vai có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển trí tưởng tượng của trẻ mẫu giáo. Khi tham gia vào trò chơi đóng vai, đứa trẻ hành động với vật thay thế, nhận đóng các vai khác nhau, tạo ra hoàn cảnh chơi ,... năng lực này cơ sở để phát triển trí tưởng tượng. Về cuối tuổi mẫu giáo. trẻ con có khả năng chuyển trí tưởng tượng từ bình diện bên ngoài vào trong bên trong. Trẻ đã biết xây dựng tình huống mới trong trí tưởng tượng của mình để tạo ra những hoàn cảnh chơi ngày càng phong phú, chẳng hạn ở trò chơi “Nấu ăn”, một em đóng vai đầu bếp, một em làm người bưng bê, một em làm khách,... từ đó sẽ tạo nên bối cảnh. 

• Phát triển ngôn ngữ 

Hoạt động vui chơi ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ mẫu giáo. Tình huống chơi đòi hỏi đứa trẻ khi tham gia vào phải có một trình độ giao tiếp bằng ngôn ngữ nhất định. Nếu nó không diễn đạt được rõ ràng nguyện vọng và ý kiến của mình, nếu nó không hiểu lời bàn bạc hay chỉ dẫn của bạn cùng chơi thì nó không thể tham gia vào trò chơi được. Để đáp ứng những yêu cầu của cuộc chơi, đứa trẻ phải nói rõ ràng, rành mạch, nhờ đó ngôn ngữ của trẻ phát triển một cách nhanh chóng.

• Phát triển đời sống tình cảm

Trò chơi đóng vai tác động rất mạnh đến đời sống tình cảm của trẻ mẫu giáo. Qua từng vai chơi được thể hiện trong nhiều hoàn cảnh chơi khác nhau, trẻ trải nghiệm được thể hiện trong nhiều hoàn cảnh chơi khác nhau, trẻ trải nghiệm được những tình cảm của con người với những sắc thái phong phú: trong trò chơi đóng vai bác sỹ, đứa con đang hết sức lo lắng cho tình trạng của bệnh nhân, Đầu bếp đang hết sức lo lắng vì món ăn chưa chín,... Nhờ trải nghiệm như vậy, các vai chơi mà đời sống tình cảm của trẻ ngày càng sâu sắc, ngày càng phong phú

• Phát triển phẩm chất ý chí

Những phẩm chất ý chí của trẻ mẫu giáo được hình thành và phát triển qua việc tham gia vào trò chơi, đặc biệt là trò chơi đóng vai. Việc đóng vai này hay vai nọ trong mối quan hệ với những vai khác của trò chơi buộc trẻ phải điều tiết hành vi của mình sao cho phù hợp với yêu cầu của trò chơi, chẳng hạn “bác sĩ” thì không nên mắng bệnh nhân, nên nhẹ nhàng chăm sóc, kĩ sư sửa chữa thì phải có tính cách cẩn thận, tỉ mỉ,...trẻ em dần biết điều khiển hành vi của mình theo chuẩn mực xã hội thông qua vai đóng. Nhờ đó, trẻ hình thành kỹ năng giao tiếp ứng xử xã hội phù hợp với vai trò, tình huống,...

Đó là những lợi ích mà trò chơi đóng vai đem lại. Hi vọng từ đó ba mẹ có thể chọn được những trò chơi liên quan để thức đẩy bé phát triển nhanh hơn.